مجله تخصصی مهندسی صنایع

آدام اسمیت

تصویر آدام اسمیت

علم اقتصاد که در مقایسه با علوم دیگر علم نوپایی محسوب می‌شود، پس از نگارش کتاب "ثروت ملل" آدام اسمیت، به‌صورت یک علم مدوّن پا به عرصه علوم دانشگاهی گذاشت. آدام اسمیت، بنیان‌گذار مکتب کلاسیک و پدر علم اقتصاد، قائل به مسأله بازار آزاد و آزادی اقتصاد با رسم وظایف بسیار کمی برای دولت، در حد ایجاد امنیت و آموزش‌های همگانی است. وی اعتقاد دارد که اگر بازار، به‌حال خود رها گردد، خودبه‌خود با مکانیسم‌های خویش، از پس مشکلات برخواهد آمد و نیازی به دخالت دولت نیست.

آدام اسمیت پسر یک وکیل در کیرکالدی در منطقهٔ فایف در اسکاتلند بود . تاریخ دقیق تولد وی مشخص نیست ولی نامگذاری وی در ۵ام ژوئیهٔ سال ۱۷۲۳ میلادی در کیرکالدی انجام گرفته شده بود . پدر او شش ماه قبل از تولد وی از دنیا رفت. او در حدود ۴ سالگی توسط یک گروه از کولی‌ها ربوده‌شد، ولی خیلی زود توسط عموی خود نجات داده شد و به آغوش مادرش بازگشت.

در ۱۵ سالگی، اسمیت وارد دانشگاه گلاسگو شد و شروع به خواندن فلسفه اخلاق و فلسفه اجتماعی کرد و در آنجا فلسفه علم اخلاق را تحت نظر فرانسیس هاچستون که اسمیت آنرا فراموش ناشدنی می‌دانست فراگرفت. در سال ۱۷۴۰ میلادی وارد کالج بالیول در دانشگاه آکسفورد شد و در ۱۷۴۶ میلادی آنرا ترک کرد. در ۱۷۵۱ میلادی به مقام استاد منطق در دانشگاه گلاسگو رسید و سال بعد در همین دانشگاه شروع به تدریس منطق کرد.

شهر گلاسگو مرکز جدی مطالعه و پژوهش و یکی از کانون‌های روشنگری اسکاتلند بود. وی مدتی به پاریس رفت و با دکتر «کنه» پزشک دربار لوئی پانزدهم که بنیان‌گذار مکتب اقتصادی فیزیوکراسی بود به گفت وگو پرداخت. به رغم عقاید جاری عصر که منبع ثروت را طلا و نقره می‌انگاشت، کنه زمین را یگانه سرچشمه ثروت می دانست و عقیده داشت ثروت از تولید سرچشمه می‌گیرد؛ او فقط طبقات کشاورز را مولد واقعی ثروت می‌دانست . آدام اسمیت با دکترین تمایل به کشاورزی کنه و فیزیوکراتها موافق نبود. اسمیت پس از بازگشت کتاب بررسی در باره ماهیت و علل ثروت ملل را در ۱۷۷۶ منتشر کرد.